O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

СЕСКАН

Tasnif: бир дақиқа руҳан кескин таъсирлан-'. Асад қори бир нарса чақиб олгандай сесканиб т у ш д и (Мирзакалон Исмоилий). Бу сўз қадимги туркий тилда 'ҳис қил-' маъносини англатувчи сäз- > сез- феълининг (ДС, 498) кучайтириш маъносини ифодаловчи -(и)к кўшимчаси билан ҳосил қилинган шаклидан (ДС, 499) эски ўзбек тилида 'ўзлик' маъносини ифодаловчи —(ä)н қўшимчасини қўшиб ҳосил қилинган (КРС, 640); -(ä)н қўшимчаси қўшилганидан кейин иккинчи бўғиндаги тор унли талаффуз қилинмай қўйган, шундан кейин к ундошининг таъсирида унинг олдидаги з ундоши с ундошига алмашган: (сез— + ик = сезик—) + äн = сезикäн- > сезкäн- > сескäн-.