O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

СИРТМОҚ

Tasnif: учидан тортса, сурилиб, сиқиладиган қилиб боғланган бўйинбоғ'. .. қўли орқасига қайириб боғланган, бўйнига чилвирдан с и р т м о қ солинган бир кишини олиб кирди (Садриддин Айний). Бу от эски ўзбек тилида 'таранг қилиб ёпиштир-' маъносини англатувчи сыры— феълининг кучайтириш маъносини ифодаловчи —т қўшимчасини қўшиб ҳосил қилинган шаклидан —мақ қўшимчаси билан ясалган; кейинчалик иккинчи бўғиндаги тор унли талаффуз қилинмай қўйган, ы унлисининг қаттиқлик белгиси йўқолган, а унлиси â унлисига алмашган: (сыры- + т = сырыт-) + мақ = сырытмақ > сыртмақ > сиртмâқ.