O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

СЎКОНҒИЧ

Tasnif: кўп сўкинадиган', бўлар-бўлмасга сўкинаверадиган'. Сен жуда сўконғич бола экансан-ку! Бу сифат ўзбек тилида ’ёмон сўзлар айтиб уриш-’ маъносини англатувчи сок— феълининг 'ўзлик' маъносини ифодаловчи —(â)н қўшимчасини олган шаклидан —ғич қўшимчаси билан ясалган: (сок— âн = сокâн-) + ғич = сокâнғич. Бу сўз таркибини бошқача талқин қилиш ҳам мумкин: сок— феълининг 'ўзлик' маъносини ифодаловчи —(â)н қўшимчасини олган шаклидан —ғу қўшимчаси билан сифатдош шакли ҳосил қилинган ва унга —чи қўшимчасини қўшиб сифат ясалган; кейинчалик сўз охиридаги и унлиси талаффуз қилинмай қўйган, учинчи бўғиндаги у унлиси и унлисига алмашган: [(сок— + âн = сокâн-) + ғу = сокâнғу] + чи = сокâнғучи > сокâнғуч > сокâнғич.