O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

ТИЙИН

Tasnif: бир сўмнинг юздан бирига тенг пул (чақа)'. Даромад тақсимотида ҳар бир меҳнат кунига .. бир сум—у қирқ етти тийиндан пул тушди (Абдулла Қаҳҳор). Асли тейиӊ тарзида талаффуз қилинган бу сўз қадимги туркий тилда 'олмахон' маъносини англатган (ЭСТЯ, III, 180); натура билан савдо қилинган вақтларда айирбошлднадиган нарсанинг қиймати неча дона тейиӊ (олмахон) териси эвазига алмаштирилиши билан белгиланган, шу асосда тейиӊ сўзининг юқорида таърифланган маъноси юзага келган; кейинчалик сўз охиридаги ундоши н ундошига, биринчи бўғиндаги е унлиси и унлисига алмашган: тейиӊ > тейин > тийин. Қадимги туркий тилдаёқ бу сўз товуш жиҳатидан қисқариб, тиӊтарзида ҳам талаффуз қилинган (ПДП, 430: tin - ’копейка’, ’грош’); худди шундай талаффуз ҳозир ўзбек сўзлашув нутқида ҳам мавжуд.