O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

ТУЗУК II

Tasnif: бузилган ери, камчилиги, дард—касали йўқ', 'дуруст'. Ўзи ту з у к шoup, бирок, танқидни кўтармагани ёмон (Абдулла Қаҳҳор). Қадимги туркий тилда 'дуруст', 'тўғри' маъносини англатган бу сифат асли тӱзӱк тарзида талаффуз қилинган (ДС, 603); ўзбек тилида ӱ унлиларининг юмшоқлик белгиси йўқолган: тӱзӱк > тузук. Бу сифат асли 'тартибга сол-' маъносини англатувчи тўз— феълидан — (ӱ)к қўшимчаси билан ясалган (ЭСТЯ, III, 313, 314): тӱз- + ӱк = тӱзӱк.