O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

ЎӉАЧ

Tasnif: ’бўғиз бўшлиғи билан ошқозонни туташти — рувчи найсимон аъзо'. Унинг ўнгачида яра пайдо бўлибди. Бу сўз қадимги туркий тилдаги ’ковак’, ’бўшлиқ’ маъносини англатган öӊ отидан (ЭСТЯ, I, 536) кичрайтириш маъносини ифодаловчи —(ӱ)ч қўшимчаси билан ҳосил қилинган (ДС, 387); ўзбек тилида иккинчи бўғиндаги ӱ унлиси а унлисига алмашган, унлисининг юмшоқлик белгиси йўқолган: öӊ + ӱч = öӊӱч > онач. Дастлаб ’ковакча’ маъносини англатган бу сўз кейинчалик ’найсимон аъзо’ маъносини англата бошлаган. öӊач сўзи ҳозирги ўзбек тилида қизилоӊач қўшма сўзи таркибида ишлатилади.