O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

ҚАМТИ

Tasnif: бир—бирига яқин'. .. уч киши қ a м т и ўтириб манти тановул қилдилар (Абдулла Қодирий). У равиш эски ўзбек тилида қадимги туркий тилда мавжуд бўлиб, 'сур-' маъносини англатган қамыт- феълидан (ДС, 415: қамьгг- 'сдвигать') -ы қўшимчаси билан ясалган; қўшимча қўшилганидан кейин иккинчи ўриндаги тор унли талаффуз қилинмай қўйган; ўзбек тилида а унлиси ä унлисига алмашган, ы унлисининг қаттиқлик белгиси йўқолган: қамыт- + ы > қамты > қäмти. Қадимги туркий тилдаги қамыт- сўзи ' йиқил-'маъносини англатган қам- феълига (ДС, 413) -(ы)т орттирма қўшимчасини қўшиб ҳосил қилинган (ДС, 415).