O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

ҚИРҚ

Tasnif: ўттиз билан эллик оралиғидаги ўнлик миқдор1 • Қ и р қ и г а чидаган қ и рқ бирига ҳам чида (Мақол). Қадимги туркий тилда ҳам шундай маънони англатган бу сўз асли қырық тарзида талаффуз қилинган (ДС, 446), кейинроқ қырқ шакли юзага келган (Девон, I, 333); ўзбек тилида ы унлисининг қаттиқлик белгиси йўқолган: қырық > қырқ > қирқ. Бу сўз охиридаги —(ы)қ қисми феълдан от ясовчи қўшимча бўлса керак, лекин манбаларда бу ердаги маънони англатувчи қыр— феъли ўз аксини топмаган.