O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

БОИС

Tasnif: Бу арабча сўз bӓъŝ (un) шаклига эга (АРС, 77) ; ўзбек тилига чўзиқ а унлисини а унлисига, касрали айн товушни и товушига, се (s) товушини с товушига алмаштириб қабул қилинган: bӓъŝ —> баис (боис). Бу сўз асли кўпмаъноли habasa феълининг 'бирор ишнинг амалга оширилишига туртки берди' маъносидан ҳосил қилинган аник, нисбат сифатдоши бўлиб (АТГ, 147), асли 'сабаб бўлган', 'сабабчи' маъносини англатиб, кейинчалик тўғридан-тўғри сабаб маъносини англата бошлаган (АРС, 77; ЎТИЛ, 1, 126), Боис сўзи ўзбек тилида эркак кишининг атоқли оти сифатида ҳам ишлатилади.