O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

ИНЪИКОС

Tasnif: Бу арабча сўз ьinbikās(un)1 шаклига эга (АРС, 530); ўзбек тилига касрали ҳамзани ва касрали айн товушини и унлиларига, чўзиқ ā унлисини â унлисига алмаштириб, сукун ўрнига ъ (айириш) белгисини қўйиб қабул қилинган: ьinbikās -> инъикâс (инъикос). Бу сўз асли 'орқа томонга ўгирди' маъносини англатувчи ьakasa феълининг (АРС, 530) VII боб масдари бўлиб (УАЯ, 567), 'силлиқ, ялтироқ нарса бетида акс этган тасвир’ маъносини англатади (АРС,530). Ўзбек тилида бу сўз 'воқеликнинг киши онгида акс этиши’ мавҳум маъносини англатадиган фалсафий термин сифатида ишлатилади (ЎТИЛ, I, 331).