O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

НИЗОМ

Tasnif: Бу арабча сўз nizām(un) шаклига эга (АРС,813) ; ўзбек тилига изғи ундошини з ундошига, чўзиқ ā унлисини â унлисига алмаштириб қабул қилинган: nizām -> низâм (низом); асли nazama феълининг 'тартибга солди' маъноси билан ҳосил қилинган III боб масдари бўлиб (АТГ, 247), араб тилида беш маънони англатувчи бу сўз ўзбек тилига 'амал қилиш лозим қонун-қоидалар ёзилган расмий ҳужжат' маъноси билан қабул қилинган (ЎТИЛ, I, 502). Бу сўз ўзбек тилида эркак кишининг атоқли оти сифатида ҳам ишлатилади. Атоқли шоир Низомийнинг номи ҳам низом сўзидан -ий қўшимчаси билан ясалган (АТГ, 48).