O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

АНДАЗА

Tasnif: Бу от ПРСда [äндозе] шаклида келтирилиб, "мера, размер" каби маънони англатиши (43), ТжРСда андоза шаклида келтирилиб, "мера, мерка, измерение, размер" каби маънони англатиши (28) айтилган. ЎТИЛда [ф-т] таъкиди билан андаза шаклида келтирилиб, 'кийим-бош,пойабзал каби буюмларни бичиш, тикишга тайёрлаш учун ясалган шакл, қолип' маъносини англатиши айтилган (46). Ўзбек тилига бу тожикча от иккинчи бўғинидаги о товушини а товушига алмаштириб олинган. Тожикча андоза оти асли 'қур-, тайёрла-', 'тўлдир-' каби маъноларни англатадиган андохтан феълининг (ТжРС, 28) андоз хозирги замон асосига -а қўшимчасини (ТжРС, 543) қўшиб ҳосил қилинган; шунга кўра 'бичишда, шакл беришда ишлатиладиган асбоб (шаблон)' маъносини англатади. Ўзбек тилида бу от қатнашуви билан андаза ол-, ўз андазаси билан ўлча-, андазаси келишган иборалари ташкил топган.