ЙАПАЛОҚҚУШ
Tasnif: ’бойўғли’, ’бойқуш’. Я п а л о ққ у ш н и н г сайраши кишига руҳан салбий таъсир қилади. Бу от ўзбек тилида йапалақ ва қуш сўзларининг бирлашуви натижасида юзага келган. Бошқа туркий тилларда бу қуш йапалақ сўзининг ўзи билан номланган бўлиб, бу сўзнинг ўзи тарихан йабақу ва қулақ сўзларидан таркиб топган; йабақу сўзи ’ўсиқ ва чигал сочли (тукли)’ маъносини англатган (ЭСТЯ, IV, 129); бу қуш ёмонликдан дарак берувчи деб қаралганлиги сабабли ўз асл номи ўрнига тасвирий усул билан англатилган. Йапалақ сўзи йабақу сўзи охиридаги ва қулақ сўзи бошланишидаги қу қисмларининг талаффуз қилинмаслиги, б ундошининг п ундошига алмашуви билан юзага келган: йабақу қулақ > йапалақ. Ўзбек тилида биринчи, иккинчи бўғиндаги а унлиси ä унлисига, қ ундоши олдидаги а унлиси â унлисига алмашган: йапалақ > йäпäлâқ.