O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

АРҚОН

Tasnif: ’Ўсимлик толаларидан эшиб тайёрланган йўғон боғлаш буюми’. Сигирни ўтлоққа а р қ о н билан боғлаб келдим. Бу от асли қадимги туркий тил— даги ’эш-’, ’бура-’ маъносини англатган ар- феълининг (ЭСТЯ, I, 176) ’такрор’ маъносини ифодаловчи -қа қўшимчаси билан ҳосил қилинган шаклига —н қўшимчасини қўшиб ясалган. Кейинчалик ўзбек тилида сўз бошланишидаги а унлиси ӓ унлисига, қ ундошидан кейинги а унлиси â унлисига алмашган: (ар— + қа = арқа-) + н = арқан > ӓрқâ н. Асли арқа- феъли ’кўп марта бура-’ маъносини, шу феълдан ясалган арқан оти эса ’кўп марта бураш билан ҳосил бўлган буюм’ маъносини англатган.