O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

ЙЎҚОЛ

Tasnif: ’мавжуд бўлмай қол-\ ’кўздан ғойиб бўл-’. Фолбин уй бурчагида оқариб кўринган чодир ичида й ў қо л д и (Ойбек). Бу феъл йоқ сўзидан -(а)л қўшимчаси билан ясалган дейилади: йоқ + ал > йоқал- (ЭСТЯ, IV, 212). Бу феълни Йоқ сўзи билан бол- феълининг бирлашуви натижасида юзага келган деб тушунтириш ҳам мавжуд: йоқ + бол- > йоқ[б]ол- > йоқол- > йоқâл-. Бизнингча, қадимги туркий тилда йоқ сўзидан аввал -а қўшимчаси билан феъл ясалган ва унга ’ўзлик’ маъносини ифодаловчи -л қўшимчаси қўшилган (ДС, 273), кейинчалик ўзбек тилида а унлиси â унлисига алмашган: (йоқ + а = йоқа-) + л = йоқал- > йоқâл-.