O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

КАККУ

Tasnif: ўзи ин қурмай, тухумини бошқа қушлар- нинг уясига қўядиган ўрмон қуши'. Аҳён-аҳёнда к а к- кунинг сайраши эшитилади. Бу от қадимги туркий тилда товушга тақлид кäӭк-кӱк сўзи асосида юзага келган: қушга ном унинг сайрашига қараб берилган. Қадимги туркий тилда бу сўзнинг қисмлари бирлашиб, сўз ичидаги кк ундошларидан бири талаффуз қилинмай қўйган: кäк-кӱк > кäкӱк; (ПДП, 392). Девонда бу сўз кäкӱк шаклида ёзилган (Девон, II, 331). Ўзбек тилида эса биринчи бўғиндаги ä унлиси, сўз ичидаги кк ундошлари сақланган, сўз охиридаги к ундоши талаффуз қилинмай қўйган, ӱ унлисининг юмшоқлик белгиси йўқолган: кäк-кӱк = кäккӱк > кäккӱ > кäкку.