
ДАВЛАТ
Tasnif: Бу арабча сўз davlat(un) шаклига эга (АРС,
268) ; АРСда бу сўз dala феълига қарашли деб берилиб, шу феълнинг масдари сифатида таъкидланган, лекин бу феъл англатадиган 'ўгди', 'мавжуд бўлмай қолди', 'алмашди', 'бошланди' маъноларидан давлат сўзига шу
луғатда берилган 'ҳокимият', 'ҳукмронлик', 'сулола' маъноларини келтириб чиқариш қийин. ЎТИЛда ҳам (I, 203), ТжРСда ҳам (112) бу сўз омоним деб берилган: давлат I — 'ҳокимият', давлат II - 'бойлик'. Бу икки сўздан кейингиси АРСда берилмаган, демак, кейинчалик юзага келган. Давлат I сўзи дастлаб 'қисқа муддатда сайланган, белгиланган бошқарув органи' маъносини англатган бўлса керак, ҳозирги маъноси кейинчалик юзага келган. Бу сўздан ўзбек тилида давлатчилик сўзи ясалган, давлатлараро сўзи тузилган.