
ОЖИЗ
Tasnif: Бу арабча сўз ъaçiz(un) шаклига эга (АРС,
499); ўзбек тилига чўзиқ фатҳали айн товушини а унлисига алмапггариб қабул қилинган: ъaçiz —> âжиз(ожиз). Бу сўз асли 'жисмонан кучсиз, заиф бўлди' маъносини англатувчи ъаçаzа феълидан (АРС, 498) ясалган аслий сифат бўлиб (АТГ, 43), 'заиф', 'мадорсиз', кучсиз' каби маънони англатади: ожиз банда, бир сўз дейишга ожизман каби. Араб тилидан бу сўзнинг 'кўр'
маъноси ҳам ўзлаштирилган (АРС, 499; ЎТИЛ, I, 523): кўзи ожиз киши каби. Бу сўздан ўзбек тилида -лик қўшимчаси билан ожизлик оти ясалган ва бу отга қил-ёрдамчи феълини қўшиб ожизлик қил- феъли тузилган.