O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

ЙАЛТИРОҚ

Tasnif: ’ялтирайдиган’. Элмуроднинг назарида бу я л т и р о қ кўзларда бутун бир алам ёниб турганга ўхшади (Парда Турсун). Бу сифат қадимги туркий тилда йалт тасвир сўзининг -ыр қўшимчасини олиб кенгайган шаклидан -а қўшимчаси билан ясалган феълга -ғ қўшимчасини қўшиб ясалган (ЭСТЯ, IV, 94); ўзбек тилида сўз охиридаги ғ ундоши қ ундошига, биринчи бўғиндаги а унлиси ä унлисига, қ ундоши олдидаги а унлиси â унлисига алмашган, ы унлисининг қатгиқлик белгиси йўқолган: [(йалт + ыр = йалтыр) + а = йалтыра-] + қ = йалтырақ > йäлтирâқ.