ЙИРИК
Tasnif: ’ҳажми, ўлчами нисбатан катта’. /Қизнинг нон илинжида чақнаган й и р и к кўзлари маъюс юмилди (Мирзакалон Исмоилий). Қадимги туркий тилда ҳам шундай маънони англатган бу кўп маъноли сифат и:ри тарзида талаффуз қилинган (ЭСТЯ, I, 371), кейинчалик и: унлисининг чўзиқлик белгиси йўқолган (КРС, 303: ири I). Айрим туркий тилларда бўлганидек, ўзбек тилида ҳам бу сўз йирик шаклида мавжуд бўлиб, сўз бошланишига й ундоши орттирилган ва охирига -к қўшимчаси қўшилган (ЭСТЯ, I, 371). Ушбу сўзни ачы- -> аччиқ, ысы -» ыссьиқ, кичи- -> кичик каби сўзлар билан қиёслашдан кўринадики, к қўшимчаси ири сифатининг қадимги туркий тилда мавжуд бўлган феъл эшига қўшилган, кейинчалик сўз бошланишига й ундоши орттирилган: ири- + к = ирик > йирик.