
КЕМА
Tasnif: сувда сузиш учун хизмат қиладиган қурилма'. Ке м а г а тушганнинг жони бир (Мақол). Бу сўз ЎТИЛда форсча деб кўрсатилган (I, 378). ДСда бу сўз кемä, Keмi шаклларида (297- бет), ПДПда кам1 шаклида (393— бет), Девонда кэмi шаклида (III, 253) келтирилган. Унлиларнинг бу қадар алмашинуви ушбу сўзнинг туркий эканини тасдиқлаб турибди. Асли бу от қадимги туркий тилдаги ' ғажил—', 'кемирил-' маъносини англатган кем— феълидан (ЭСТЯ, III, 19) —ä қўшимчаси билан ясалган: кем— + ä = кемä. Дастлаб кема ҳажман қайиққа тенг бўлиб, йўғон дарахт танасининг бир палласи ичини ковлаб тайёрланган.