O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

БАРИ

Tasnif: ’Барча’, ’ҳамма’. Бари гапларингиз тўғри. Бу сўз қадимги туркий тилдаги ’мавжуд’ маъносини англатган ба:р сўзига (ЭСТЯ, II, 63) -ы эгалик қўшимчасини қўшиб ҳосил қилинган. Қадимги туркий тилдаёқ а: унлисининг чўзиқлик белгиси йўқолган (ДС, 84), ўзбек тилида а унлиси ä унлисига алмашган, ы унлисининг қаттиқлик белгиси йўқолган: ба:р + ы = > ба:ры > бары> бäри. Кейинчалик эгалик қўшимчаси бу сўзнинг ажралмас қисмига айланган, шунга кўра зарур ўринда бу сўзга эгалик қўшимчаси қўшиб ишлатила бошлаган: Гапларингизнинг б а р и с и тўғри каби.