O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

КИРПИ

Tasnif: типратикан'. К и р п и заҳарли илонларга қирон келтиради. Қадимги туркий тилда ҳам шундай маънони англатган ва талаффуз қилинган бу от ҳозирги ўзбек тилида шева сўзи деб қаралади; адабий тилда эса бу маъно типратикан сўзи билан англатилади. Асли кирпи сўзи (Девон, I, 393; ДС, 309) 'кўп тикан' маъносини англатган бўлиши керак; унда кирпи сўзи охиридаги —и ' кўп' маъносини ифодаловчи қўшимча бўлиб чиқади: кирп + и = кирпи. Бу сўзнинг кирп қисми ҳам аслида ясама бўлгани аниқ: кир- + п; лекин п қисмини изоҳлаш имкони йўқ. Кирпи сўзини кир— феълидан —пи қўшимчаси билан ясалган деб талқин қилиш ҳам мумкин, лекин адабиётларда —пи қўшимчасининг мавжуд бўлгани курс атилмаган.