O'zbek tilining etimologik luga'ti

Print

ҚОЛИП

Tasnif: Бу арабча сўз асли qālib(un) шаклига эга (АРС, 654);. ўзбек тилига чўзиқ ā унлисини â унлисига, сўз охиридаги жарангли б ундошини жарангсиз п ундошига алмаштириб қабул қилинган: qālib —» қâлип (қолип). Тожик тилига бу сўз охиридаги б ундошини сақлаб олинган (ТжРС, 490). Бу сўз кўпмаъноли qalaba феълининг 'ағдарди' маъноси билан (АРС, 653) ҳосил қилинган I боб аниқ нисбат сифатдоши бўлиб (АТГ, 147), отлашиб, 'пойабзал тикишда, қуйма маҳсулот тай — ёрлашда ишлатиладиган мослама', 'шаблон' маъносини англатади (ЎТИЛ, II, 594). Бу сўздан ўзбек тилида қолипла- феъли ва бу феълдан қолипловчи шахе оти ясалган.